1.  آسکاریس : آسکاریس لومبریکوئیدس در انسان و آسکاریس سوئوم در خوک ایجاد بیماری می کنند
2. پاراسکاریس : در علف خوران بخصوص اسب و الاغ دیده میشود .  بدنبال خوردن تخم در انسان ایجاد لارو مهاجر احشایی می کند و باعث بیماری می شود .
3. نئوآسکاریس : در گوشتخواران دیده می شود .
4. توکساسکاریس : در گوشتخواران دیده می شود مانند : سگ و گربه . در ایران هم فراوان است . این کرم در رودۀ کوچک بالغ می شود  و در انسان ایجاد لارو مهاجر می کند.
5. لاگوشیلاسکاریس: میزبان نهایی گوشتخواران هستند و  در انسان ایجاد پوستول در گردن می کند . در زخم حاصل از این کرم ، لارو و تخم هست و در نهایت ایجاد التهاب مزمن می کند.
6. توکسوکارا

خصوصیات خانواده آسکاریده

• كرمهائي استوانه اي شکل و بزرگ
•  لایه عضلانی چند لایه"  polymyarian "
•  كوتيكول صاف
•  دهان داراي سه لب
•  مري استوانه اي شکل و فاقد بولب
• دارای حلق عضلانی
• کرم نر دارای 2 اسپیکول مساوی

آسکاریس لومبریکوئیدس (Ascaris Lumbricoides)

به علت اهمیت خاص Ascaris Lumbricoides در ادامه به بحث در این مورد می پردازیم .

اپیدمیولوژی

دومین عفونت کرمی شایع بعد از کرمک در جهان است و بیش از 3/1 میلیارد نفر در جهان ( 26% جمعیت دنیا ) آلوده به عفونت اند . شیوع عفونت در مناطق روستایی کشورهای در حال توسعه که  سطح بهداشتی پائین است ، به 90-70 %  نیز میرسد . آلودگی به این انگل ، شایعترین عفونت کرمی در ایران است و حدود 90-50% ساکنین نواحی مرکزی ، شمالی و جنوب غربی کشور به این کرم آلوده اند .

 مورفولوژي کرم بالغ

• آسکاریس كرمي استوانه اي شکل است .
• رنگ آن سفيد مايل به صورتي .
• انتهاي قدامي و خلفي آن باريك تر از قسمت های وسطی کرم است .
• دهان دارای سه لب و بر روی هر کدام یک جفت پاپی حسی وجود دارد .
• طول كرم نر 15 تا 30 سانتي متر است .
• طول كرم ماده 20 تا 35 سانتي متر
• كرم نر در قسمت خلفي داراي خميدگي به طرف شكم است .
• انتهاي دستگاه گوارشي و تناسلي در كرم نر يكي شده ايجاد محفظه اي بنام كلواك مي كند.
• منفذ تناسلي كرم ماده در وسط سطح شكمي و در یک سوم  قدامي بدن قرار دارد .

  مرفولوژي تخم

• تخم کرم ، بيضي شكل ، به اندازه 70×35 ميكرون
• ازخارج به داخل از قسمتهاي زير تشكيل شده است:

غشاء خارجي  ; از جنس آلبومین با برجستگي هاي پستانکي شكل

غشاء مياني  ;  بي رنگ و ضخيم با سطح دروني و بیرونی كاملا صاف

غشاء داخلي  ;  نازك و كاملا غير قابل نفوذ

• توده سلولي مركزي ; كروي شكل ، منظم و دانه دار
•   برخي تخمها فاقد برجستگي هاي پستاني شکل  بوده كه به آنها تخمهاي برهنه يا Decorticated گفته مي شود.(لایۀ آلبومین جدا می شود)
• گاهي كرم ماده در بدن ايجاد تخمهاي غير بارور يا Unfertilized مي كند . اندازه آنها در حدود 95-75 میكرون ، طویلتر و باریکتر از تخم بارور، با پوشش نازکتر و نامنظم تر ، و داخل تخم يك توده سلولي كروي نامنظم بدون مرز بین جنین و دیواره ديده مي شود.

پاتوژنز و تظاهرات باليني

بيماريزائی کرم  آسكاريس را ميتوان در سه مرحله مورد برسی قرار داد :

1. مرحله مهاجرت لارو
2. مرحله استقرار كرم بالغ در روده
3. مهاجرت کرم بالغ

مرحله مهاجرت ريوي

 در موارد آلودگی شدید (معمولا بیش از 45 لارو) بدلیل صدمات وارده به بافت ریه و واکنشهای التهابی یک نوع پنومونی موسوم به "پنومونی آسکاریسی"بوجود می اورد . در زیر علائم بالینی این پنومونی را ذکر می کنم :

علائم اصلی پنومونی آسکاریسی :

  dyspnea ،  سرفه خشک یا همراه با خلط ، رال خشن ، تب ، ائوزینوفیلی و علائم خاص رادیوگرافی که در توضیح این مسئله باید بگیم که : در حالت معمولی  تصویر رادیوگرافی بصورت سایه های منتشر و پراکنده بوده که ممکن است با سل ريوي و پنوموني ويروسي اشتباه شود اما برای تشخیص می توان حركت سايه های رادیوگرافی و پاك شدن آنها در مدت 2 هفته  در پنومونی آسکاریسی به علت مهاجرت لاروی آسکاریس را به عنوان نشانه ای قرار داد . (چون لارو کرم بعد از دو هفته به روده مهاجرت می کند بنابراین بعد از این مدت رادیوگرافی نتیجه منفی خواهد داشت .) در حالت کلی :

• به تغييرات سايه راديوگرافي ، همراه با علائم فوق الذکر و افزايش ائوزينوفيلهاي خون نشانگان لوفلر Loeffler’s syndrome (سندروم لوفلر )گفته مي شود.
•   وجه تشخيص پنومونی آسکاریسی  با پنوموني ويروسي: كوتاه مدت بودن (5-3 روز) پنوموني ويروسي و عدم درمان پنوموني آسكاريسي با داروهاي پنوموني ويروسي می تواند تفاوت های خوبی باشند .

وقتي علائم ريوي با سرفه و خلط همراه است مي توان در داخل خلط مقداري ائوزينوفيل همراه با بلورهاي شاركوت ليدن و لاروها را مشاهده كرد .

مرحله استقرار كرم بالغ در لومن روده 

کرم بالغ ساکن روده باريك است  و از مواد غذائي هضم شده و نيمه هضم شده تغذيه كرده و باعث ايجاد سوءتغذيه و احتمالا Kwashiorkor  در برخی نواحی میشود همچنین لارو گاهی ایجاد آمبولی می کند که ممکن است خطرات بسیار جبران ناپذیری داشته باشد که خودتان می دانید .علائم کرم در كودكان شامل : دردهاي شكمي ، بي اشتهائي ، دندان قروچه ، آبریزش از دهان شبها موقع خواب است . اما از همه مهمتر انسداد روده و عارضه عفونت آسکاریس در مناطق اندمیک میباشد که خطرناک و شایع است . 

• چند نکته در مورد مهاجرت کرم

مهمترین مساله در رابطه با آسکاریس ، مهاجرت کرم بالغ به نقاط مختلف بدن است . مهاجرت کرمها معمولا بدنبال  تب ،  مصرف برخی داروها ( که ممکن است آسکاریس را تحریک کنند) و بیهوشی عمومی رخ می دهد . بر حسب محل مهاجرت ممکن است منجر به ایجاد :

انسداد مجاري صفراوي كبد , آبسه های متعدد کبدی ،appendicitis cholangitis ,  چركي شدن و خونريزي پانكراس و پريتونيت  گردد .گاهی کرم به منافذ مختلف بدن شامل گوش , دهان , مجرای ادراری – تناسلی و پوست  مهاجرت می کند .

تشخيص

تشخیص را می توان در چند مرحله و به وسیله تکنیک های مختلف انجام داد برای نمونه :

• در مرحله مهاجرت ریوی لاروها : مشاهده کریستالهای charcot - leyden , ائوزینوفیلها و لاروها در خلط  بیمار
• در سندروم لوفلر : مجموعه ای از یافته های بالینی , تغیرات سایه های رادیوگرافی , ائوزینوفیلی محیطی و یافته های فوق الذکر در خلط , تشخیص را میسر می کند .
• در مرحله استقرار كرم بالغ در روده : (مهمترين و متداولترين روش تشخيص ; آزمايش مدفوع)

درمان 

• پيرانتل پاموات :  11mg/kg po single dose
• مبندازول  :  100 mg po bid for 3 d
• پيپرازين سیترات : 3/5 gr po qd for 2 d
• آلبندازول :   400 po single dose
• لواميزول :  2.5mg/kg

مبارزه و پيشگيري

رعایت بهداشت و اموزش های عمومی را می توان از بهترین روش ها برای پیشگیری ذکر کرد . چون همان طور که مطلع هستید انگل ها بیشتر به علت عدم رعایت بهداشت شیوع می کنند . اما چند نکته :  

• درمان همگانی
• بهسازی محيط (آب سالم، دفع بهداشتي مدفوع، جلوگيري از آلودگي مواد غذائی با تخم كرم)
• عدم استفاده از كود انسانی در مزارع
• آموزش بهداشت در سطح جامعه